مشهورات حقیقیمشهورات حقیقی، یکی از اصطلاحات علم منطق بوده و به‌معنای قضایای دارای شهرت ثابت و ماندگار است. ۱ - توضیح اصطلاحقضایای مشهورات به آن دسته از قضایا اطلاق می‌شود که بین مردم شهرت دارد، و مقبولیت آنها نزد جمیع عقلاء یا اکثر آنان و یا نزد عده خاصی شیوع پیدا کرده است. مشهورات به اعتبار زوال و عدم زوال شهرت آن، به مشهورات حقیقی و مشهورات غیر حقیقی تقسیم می‌شود. مشهورات حقیقی قضایایی هستند که بعد از تامل و تدبر در مفاد آنها شهرتشان به حال خود باقی مانده و زائل نمی‌شود. قضایایی مثل «العدل حسنٌ» از این قبیل هستند، که در همه حالات و زمان‌ها و مکان‌ها شهرت دارند. در برخی آثار، مشهورات حقیقی، مرادف آرای محموده قرار گرفته است. مشهورات غیر حقیقی یا مشهورات ظاهری، به قضایایی گفته می‌شود که در ابتدای امر پسندیده و مشهور به نظر می‌رسند ولی با کمی دقت و تامل و رجوع به عقل معلوم می‌گردد که از امور ناپسند و کذب هستند. ۲ - مثالاز مثال‌های رایج برای مشهورات حقیقی قضیه: «ظالم را کمک مکن حتی اگر برادرت باشد»، و برای مشهورات غیر حقیقی قضیه: «برادرت را یاری کن چه ظالم باشد چه مظلوم» است. ۳ - کاربردکاربرد مشهورات حقیقی در مقدمات قیاس جدلی است، و از مشهورات ظاهری در صناعت خطابه استفاده می‌شود. [۲]
مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۲۶۸.
۴ - پانویس
۵ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «مشهورات حقیقی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۸/۳/۱۰. خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی به انضمام واژه نامه فرانسه و انگلیسی، ص۲۴۴. |